05/06/2019
Bước phát triển của Hợp tác xã cộng đồng Dao đỏ
Lượt xem: 494
Năm 2015 Hợp tác xã Cộng đồng Dao đỏ xã Tả Phìn, huyện Sa Pa thành lập có 7 thành viên là chị em trong thôn bản tham gia với mong muốn hỗ trợ chị em phụ nữ trong thôn bản có công ăn, việc làm; xóa đói, giảm nghèo, vươn lên làm giàu từ sản phẩm thuốc tắm của dân tộc mình.
Khi mới thành lập, Hợp tác xã gặp nhiều khó khăn, các hộ chủ yếu kinh doanh nhỏ lẻ, đun thuốc lá tắm phục vụ khách lưu trú tại gia đình. Năm 2016, Hợp tác xã triển khai cho các thành viên trồng và chiết xuất tinh dầu cây trù dù… đến nay, HTX đang khoanh vùng nguyên liệu cùng với các hộ gia đình đang có cây thảo dược trên diện tích đất của 107 hộ gia đình vệ tinh với 15 ha tại xã Tả Phìn và xã Bản Khoang với tổng số lao động là 491 người (trong đó 296 lao động là nữ). Bên cạnh đó, HTX ký hợp đồng liên kết với Vườn Quốc gia Hoàng Liên về việc khai thác cây thảo dược tự nhiên với diện tích là 11.593 ha, có tổng số 2.039 hộ dân sinh sống là dân tộc thiểu số (Mông, Dao, Tày, Dáy…). Từ 7 thành viên từ năm 2015 đến năm 2019 đã phát triển 120 thành viên (112 thành viên là nữ) lan tỏa ra xã Tả Phìn, Thanh Kim, Nậm Cang, huyện Sa Pa; xã Phìn Ngan, huyện Bát Xát. Hàng năm, Hợp tác xã thu mua gần một trăm nghìn tấn cây lá thảo dược với giá mua 4 - 5 nghìn/1 kg, triết xuất 15 nghìn lít thuốc tắm, giá bán 150 nghìn/01 lít; 450 lít tinh dầu cây trù dù, giá bán 4,5 triệu/01 lít. Từ năm 2016 đến nay HTX đã phát triển sản phẩm tinh dầu trù dù với các nhà phân phối tại thị trấn Sa Pa (gian hàng Hội Nông Sản an toàn) bán cho khách du lịch, Đại lý phân phối tại thành Phố Lào Cai và các đại lý phân phối Hà Nội, Hải Phòng, Nghệ an, Thành phố Hồ Chí Minh…
Ảnh: Chị Tẩn Tả Mẩy, Giám đốc HTX Cộng đồng Dao đỏ, đang chia sẻ tại buổi tọa đàm
Bên cạnh việc mua cây thuốc về chế biến nước tắm đóng chai; Hợp tác xã còn triển khai cho chị em trồng các cây thuốc lá tắm, cây trù dù và một số cây thảo dược khác như cây giảo cổ lam, kim ngân. HTX đang hướng tới tạo thói quen cho các hộ gia đình bảo tồn và trồng mới các loại cây thảo dược theo quy mô tập trung để xóa bỏ tập quán canh tác manh nhúm, nhỏ lẻ nhằm tạo ra vùng nguyên liệu, chất lượng và ổn định để cung cấp cho HTX cộng đồng Dao Đỏ phát triển bền vững. Các thành viên của Hợp tác xã được hưởng lợi từ nguồn cây trồng ra và hỗ trợ trả giá cao hơn so bán ngoài thị trường. Từ cây dược liệu để làm nguyên liệu cho dịch vụ tắm lá người Dao và chiết xuất tinh dầu từ cây Trù Dù, sẽ góp phần tăng thu nhập cho thành viên Hợp tác xã từ 30 – 35 triệu đồng/hộ/năm.
Hiện nay, Sản phẩm của HTX cộng đồng Dao Đỏ đã thiết kế bao bì, nhãn sản phẩm; cấp mã số mã vạch ... sản phẩm dễ nhận biết không mang tên nước ngoài, vì đây là kết quả bí truyền của phụ nữ Dao Đỏ với 6 loại sản phẩm khác nhau: Nước tắm Dao Đỏ, nước ngâm chân cho mọi lứa tuổi, nước tắm trẻ em, nước tắm phụ nữ sau sinh, tinh dầu trù dù, xà phòng thảo dược;
Năm 2019, Đề án “Phát triển giống cây trù dù, khoanh vùng hướng dẫn kỹ thuật khai thác, bảo tồn, nhận diện, và phân biệt cây thuốc Dao đỏ, cung cấp cho thị trường du lịch Sa Pa” của Hợp tác xã cộng đồng Dao đỏ xã Tả Phìn vinh dự là 01/35 Đề án khả thi lọt vòng chung kết và trao giải Ngày Phụ nữ khởi nghiệp cấp TW; chị Tẩn Tả Mẩy, giám đốc HTX, đại diện HTX tiêu biểu của 25 tỉnh phía Bắc được TW Hội mời chia sẻ kinh nghiệm tại Hội nghị Tọa đàm về hỗ trợ phụ nữ giảm nghèo gắn với xây dựng mô hình liên kết và phát triển du lịch cộng đồng.
Tác giả: Trần Ngân